ÇOCUKLARDA SICAK ÇARPMASININ 10 UYARI İŞARETİ & BUNLARDAN NASIL KAÇINILIR

Bebeklerde ve çocuklarda güneş çarpması ya da sıcak çarpması olarak bilinen durum, özellikle Haziran ayı sonundan itibaren başlayarak Temmuz ve Ağustos ayları boyunca etkili oluyor. Çoğu zaman sıcağın etkilerini fark edemeyen bebek ve çocuklar, yüksek ısıya maruz kaldıklarında yetişkinlerden daha hızlı ve daha şiddetli bir şekilde ısı ve nemi hissedebiliyor. Bebeklerde ve çocuklarda vücut sıcaklığının 38 santigrat derecenin üzerine çıkması nedeniyle terleme ortaya çıkıyor ve kaybedilen sıvının yerine konulamaması çok ciddi sağlık sorunlarına, beyin hasarına ve hatta ölüme bile yol açabiliyor. Yaz aylarında çocukların aşırı sıcaktan etkilenmemesi için bazı pratik önlemler alınması gerekiyor.

Sıcak Çarpmasının Öncüsü: Isı Bitkinliği

Bebek ve çocuklarda sıcak çarpması çok ciddi bir tıbbi durumdur. Sıcak çarpmasının belirtileri ortaya çıkmadan önce, çocuklar genellikle ısı krampları ve ısı bitkinliği gibi daha hafif belirtiler vermektedir. Bu durum çocuklarda genellikle uzun süre oynadıktan sonra aşırı sıvı kaybı ve terlemeden kaynaklanmaktadır. Terlemeye bağlı olarak ortaya çıkan tuz ve sıvı kaybı ısı bitkinliğine neden olmaktadır. Aşırı kilolu, ilaç kullanan, güneş yanığı ve kronik hastalığı olan çocuklarda ısı bitkinliğinin görülme oranı daha yüksektir. Isı bitkinliğine zamanında müdahale edilmezse olay bir sonraki aşamada sıcak çarpmasına dönüşmektedir.

Çocuklarda Isı Bitkinliğinin Belirtileri:

1. Genellikle 38-40 C derece arasında değişen yüksek vücut sıcaklığı

2. Aşırı sıcağa rağmen serin ve nemli cilt

3. Tüylerin diken diken olması durumu

4. Bayılma, baygınlık hissi, ya da bitkinlik

5. Baş dönmesi

6. Baş ağrısı

7. Aşırı terleme

8. Artan susuzluk

9. Sinirlilik ve huzursuzluk hali

10. Kas krampları

Çocuklarda Isı Bitkinliği Belirtileri Başladığında Acil Yapılması Gerekenler:

1. Çocuk, serin ve gölge bir yere ya da tercihen yüksek ayarda çalışmayan klimalı bir ortama götürülmelidir.

2. Çocuğa tuz içeren ve çok soğuk olmayan içecekler yavaş yavaş verilmelidir.

3. Çocuğun cildine ıslak havlu veya sünger uygulanmalıdır.

4. Çocuğun bacaklarında, kollarında veya karnında ağrılı kas krampları başladıysa, bu bölgelere masaj yapılmalıdır.

5. Çocuğun sıvı alımında sorun başladıysa, vakit kaybetmeden çocuk, serum tedavisi amacı ile bir sağlık kuruluşuna ulaştırılmalıdır.

Çocuklarda Sıcak Çarpması Beyin Hasarına ve Hatta Ölüme Yol Açabiliyor

Sıcak çarpması, vücudunun tolere edemeyeceği kadar yüksek ısı ürettiğinde oluşan çok ciddi bir tıbbi sorundur. Bu soruna müdahale edilmezse beyin hasarına ve hatta ölüme yol açabilmektedir. Bebekler ve küçük çocuklar rahatsız olduklarında bu durumu anlatamayacakları için sıra dışı davranışlara veya endişe verici belirtilere dikkat edilmelidir. Sıcak çarpması teşhisi konulan bebeklerde genellikle yüksek ateş, sıcak veya kuru cilt ve terleme eksikliği görülmektedir. Çocuğunuz dışarıda veya sıcak bir ortamdaysa ve ısı çarpması belirtileri gösteriyorsa hiç vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna sevk edilmesi hayati önem taşımaktadır.

Çocuklarda Sıcak Çarpmasının Belirtileri:

1. Vücut sıcaklığının tehlikeli derecede yükselmesi (>40 C derecenin üzerine çıkması)

2. Terlemenin gerçekleşmemesi 

3. Kafa karışıklığı, konfüzyon, oryantasyon kaybı, yönelim bozukluğu

4. Ciltte sıcaklık, kızarıklık ve kuruluk olması (ancak cilt ıslak da olabilmektedir)

5. Bilinç bulanıklığı veya bilinç kaybının yaşanması

6. Mide bulantısı, kusma ve ishal

7. Hızlı kalp atışı (taşikardi)

8. Sık soluk alıp verme (takipne)

9. Şiddetli baş ağrısı

10. Nöbet geçirme (konvulsiyon)

Çocuklarda Sıcak Çarpmasında Sağlık Ekipleri Olay Yerine Gelmeden Önce Acil Yapılması Gerekenler:

1. Çocuk, gölge bir ortama getirilmelidir.

2. Çocuğun üzerindeki giysiler çıkartılmalıdır.

3. Vücudu hızla soğutmak için çocuk, ılık suyla doldurulmuş bir küvete daldırılmalıdır. Eğer küvet yoksa, vücudun büyük bölümüne ıslak havlu konularak 15 saniyede bir havlu yenilenmelidir.

4. Çocukta bilinç kaybı varsa, çocuğa sıvı verilmekten kaçınılmalıdır.

Sıcak Çarpması Nasıl Önlenebilir?

Ebeveynler, çocuklarını sıcak çarpmasından korumak için bazı basit önlemler alabilirler:

1.       Sabahın erken saatleri ile akşamın geç saatlerinde çocuklarını dışarı çıkartabilirler. Güneşin en tepede olduğu öğlen saatlerinde, bilhassa saat: 11:00-16:00 arasında ise çocuklar mecbur kalınmadığı sürece dışarı çıkartılmamalıdır.

2.       Bazen şapka ve güneş kremi uygulaması bile sıcağın etkilerini engelleyemez. Bu nedenle, eğer öğle saatlerinde dışarıya çıkılmışsa dinlenme ve su molası verilmelidir.

3.       Mümkün olduğunca gölge alanlar tercih edilmelidir.  

4.       Açık renkli ve nemi uzaklaştıran hava alabilen pamuklu giysiler tercih edilmelidir.

5.       Çocuklara her akla geldikçe sık sık su verilmelidir.