YENİDOĞAN BEBEKLER VE SÜT ÇOCUKLARI BOĞMACADAN KOZA STRATEJİSİ İLE KORUNUYOR

Havayolu ile bulaşan, bakteri kaynaklı ortaya çıkan ve genellikle 2 haftadan uzun süren öksürük şikayeti ile tanınan boğmaca, özellikle 6 ay öncesi bebeklerde ve küçük çocuklarda ağır bir tablo ile seyretmektedir. Aşılama programlarına rağmen her yıl dünyada 50 milyon kişiyi etkileyen boğmaca, 300,000 hastanın da yaşamını da tehdit etmektedir.

Boğmacaya karşı bağışıklık, aşıdan sonra ortalama 10 yıl sonra azalır. Bu nedenle erişkinler boğmacaya yakalanıp yenidoğan bebeklere enfeksiyon bulaştırabilmektedir. Yenidoğan bebeklerde ilk boğmaca aşısı 2’inci ayın sonunda yapıldığı için mikrobu, bundan önce alan bebek hayati riskle karşı karşıya kalmaktadır.

“Koza stratejisi” olarak adlandırılan yaklaşımda, yenidoğan bebekleri ve süt çocuklarını korumak için bebekle teması olan kişilerin (anne-baba-kardeş, bakıcı ve sağlık çalışanları gibi) aşılanması sağlanmaktadır.

Bebeğe Bakım Verenlerden Bulaşıyor

Boğmacaya karşı bağışıklama; 2, 4, 6 ve 18’inci aylar ile ilkokul çağında yapılmaktadır. Sonrasında ise 10 yılda bir erişkin bağışıklama önerilir. Ancak erişkin bağışıklama Türkiye’de rutin olarak uygulanmadığından, yenidoğan bebeklere yaşamlarının ilk yılında bakım veren kişiler tarafından hastalık bulaştırılabilir. Anne, baba ve kardeşler, yenidoğanlar ile aşısı henüz tamamlanmamış süt çocuklarına boğmaca bulaşının başlıca kaynaklarıdır. Süt çocuklarına boğmaca %32 oranında anne, %15 oranında baba ve %20 oranında da 4-19 yaş arasındaki kardeşlerden bulaşmaktadır.

Boğmacadan Arındırılmış Bölge

Boğmacanın özellikle yenidoğan ve süt çocuklarında çok ağır bir tablo oluşturabileceği gerçeğinden yola çıkarak, boğmaca aşı uygulaması bir sosyal sorumluluk ile yeni doğum yapan annelere mümkünse ücretsiz olarak gerçekleştirilmelidir. Koza stratejisinin diğer ayağı olarak hastanelerde bebekle temas halinde olan tüm sağlık personeli de aşılanarak, hastaneler ‘boğmacadan arındırılmış bölge’ haline getirilmelidir. Böylelikle yenidoğan bebekler boğmaca riski taşımadan hayata başlayabilirler.

Bebekle Temas Edecek Bireyler Doğumdan Önce Aşılanmalı

Küçük çocuklara bakım sağlayan kişilerin, boğmacanın en önemli bulaşma kaynağı olduğu araştırmalarla belirlenmiştir. Bu nedenle koza stratejisi geliştirilmiştir ki yenidoğan bebeklerde ve süt çocuklarında risk oluşturabilecek faktörler ortadan kaldırılabilsin.

Özetle, koza stratejisi küçük bebekleri korumak için bebekle temasta olan kişilerin (anne-baba-kardeş, bakıcı ve sağlık çalışanları gibi) aşılanmasını amaçlayan bir uygulamadır. Özellikle bebek doğmadan önce bebekle temas edecek bireylere aşı yapılmasının çok daha yararlı olacağı düşünülmektedir.