YAZ TATİLİNDE ÇOCUKLARDA UYKUSUZLUK VE OBEZİTE RİSKİNE DİKKAT!
- Dr. Yunus Emre Bıkmaz
- 1 gün önce
- 3 dakikada okunur
Çocukların fiziksel ve psikolojik sağlığını korumak için biyolojik ritimlerinin bozulmamasına özen gösterilmesi gerekiyor. Yaz tatili ile birlikte çocukların düzenleri ise oldukça değişiyor. Bu süreçte çocukların geç yatıp, geç uyanması sadece uykuyu değil, büyüme hızı ve yeme alışkanlıklarını da etkileyerek fazla kilo alımına, hatta devamında obeziteye yol açabiliyor. Yaz-kış farklı kurallarla karşılaşan çocukların davranışlarında da değişiklikler görülebiliyor. O halde, yaz tatili döneminde ailelere çocuklarının düzenlerini nasıl koruyacakları ile ilgili bazı tavsiyeler vermemiz gerekiyor.
Çocukların Standartları Bozuluyor
Yaz tatilinde çocuklar vakitlerini genellikle aileleri ile parkta, bahçe veya yazlık mekânlarda geçirmektedir. Ancak bu dönem çocukların düzenlerinin değiştiği ve bozulduğu bir sürece işaret etmektedir. Okul zamanı belirli standartlarda yaşayan çocuklar, yazın bu standardın dışına çıkmaya başlamakta, düzenlerinde ve davranışlarında birtakım değişikler meydana gelmektedir.
“Yarın Sabah Erken Kalkmak Zorunda Değil, Bu Gece Vaktinde Uyumasa Da Olur” Demeyin!
Tatilde düzen ve davranış değişikliklerinin birinci sebebi farkında olmasalar da bizzat ailelerin kendileri olmaktadır. Kışın okul dönemlerinde çocuklarıyla fazla vakit geçiremeyen anne-babalar, yazın gece geç vakitlere kadar yazlık mekânlarda zaman geçirmeye çalışmaktadır. Normalde en geç saat: 21.00-22.00 gibi uykuya geçen çocuklarına yazın en az 2-3 saat daha fazla vakit sunan ebeveynler, onların vücut ritimlerinin ve yaşam standartlarının bozulmasına yol açabilmektedir. Bu durum çocuğun yararına değil, bilakis ilerleyen dönemler için zararına olmaktadır.
Geç Uyuyan Çocukların Bağışıklık Sistemi Zayıflayabilir
Çocuklar için yaz tatili aslında bir iyileşme ve yenilenme dönemi anlamını taşımaktadır. Okuldaki mikrobik ortamdan uzakta bağışıklıklarının yenileneceği bu dönemde gece çok geç saatlerde uyuyan çocuklar, sabahları da geç uyanmaya başlamaktadır. Bu durum ise çocukların dinlenmesini, yenilenmesini ve sağlam bir bağışıklığa sahip olmasını engellemektedir. Ayrıca geç saatlerde gerçekleşen uyku, erken saatte başlayıp sabah saat: 07.00-08.00’de biten uykunun yerini hiçbir şekilde tutmamaktadır. Ayrıca çocukların uykuda büyüdüğü, büyüme hormonunun uykuda belirli saatler arasında sentezlendiği akıldan çıkarılmamalıdır.
Obezite Riski Artıyor
Uyku saati ve kalitesinin bozulması, otomatik olarak yeme düzeninin de bozulması anlamına gelmektedir. Sabah erken kalkıp kahvaltılarını yaparak metabolizmalarının erkenden çalışmasını sağlayan çocukların gece uykularında, büyüme ve obezitede korunma hormonları da salgılanmaktadır. Geç yatıp, geç kalkan çocuklarda ise hem yeme düzeni bozulmakta, hem de yemek içerikleri değişmektedir. Kışın bakliyat, et, sebze yiyen çocuklar, yaz tatillerinde ise hamburger, pizza gibi fast-food tarzı yiyeceklere ve yoğun şeker alımına maruz kalmaktadır. Uyku ve yeme düzeni değişen çocuklarda gelişme geriliği veya obezite riski artmaktadır.
Çocuklar Agresif Tavırlar Sergileyebilir
Çocukların düzenlerinin bozulmasına müsamaha gösteren aileler, okulların açılmasına yakın tarihlerde ise panikle çocuklarını erken yatıp, erken kalkmaya alıştırmaya çalışmaktadır. Bu kadar kısa süreçte çocuklarını bu yeni forma sokmak için uğraşan ailelerin, sorunlarla karşılaşmaları kaçınılmazdır. Yaz-kış farklı kurallar ile karşılaşan çocuklar çatışma ve bocalama yaşarken, huysuzluk, hırçınlık, sinirlilik ve agresif tavırlar sergileyebilmektedir. Zira bu durum çocukların bünyesinde bir nevi şok etkisi yaratmaktadır.
Yaz Tatilinde Ebeveynlere Rehberlik Edecek 10 Tavsiye:
Çocukların büyürken yaz-kış dönemi farklı uygulamalara değil, duruma göre hafif esnetilebilen standartlara ihtiyacı vardır. Bu standartları sağlamak ve çocukların hem metabolizmalarını, hem de psikolojilerini bozmamak için ebeveynlere rehberlik edecek tavsiyelerimiz şunlardır:
1. Çocuğun sağlıklı büyümesi için gerekli olan günlük rutinleri ile ilgili kışın koyulan kurallar, yazında geçerli olmalıdır.
2. Çocukla ilgili kuralların esnetilmesinde aşırıya kaçılmamalıdır.
3. Yaz-kış her dönemde çocukların yatma-kalkma saati sabit olmalıdır.
4. Kahvaltı ve öğünlerin saati atlanmamalı, çocuklar fast-food tarzı yiyeceklere yöneltilmemeli, tam tersine metabolizmayı güçlendirici besinler yedirilmelidir.
5. Çocukları için rol model olan anne-babalar, davranış ve söylemlerinde tutarlılık sergilemelidir.
6. Bir gece öncesinde geç yatmış olsalar dahi bile çocuklar sabah erken kaldırılmalı ve güne zinde bir şekilde başlamaları sağlanmalıdır.
7. Çocuklar düzenli sosyal, kültür-sanat ve sportif aktivitelere gönderilmeli ve mümkünse bu etkinliklere kışın da devam edilmelidir. Çocukların hangi alanlarda yeteneği olduğunun belirlenmesi için tarafsız uzmanlardan yardım alınmalı ve o alana yönlendirilmelidir.
8. Kışın kilo almış olan çocuklar için yazın sağlıklı bir beslenme programı uygulanmalıdır.
9. Çocukların isteklerine saygı gösterilmeli ve onların ilgisini çeken şeylere kayıtsız kalınmamalıdır.
10. Sürekli dijital oyun oynayan çocuklar asosyalleşip tembelleşeceği için çocuk mümkün olduğunca farklı aktivitelere yönlendirilmeli, apartman çocuğu yapılmamalıdır.

Comments