SONBAHAR ALLERJİSİNDE ŞİKÂYETLERİ AZALTMA YÖNTEMLERİ

Sonbahar aylarına girmemizle birlikte gün veya hafta içerisinde bazen serin ve yağmurlu, bazen de güneşli farklı havalar yaşayabiliyoruz. Mevsim geçişleri, polenler, küf sporları ve hızla değişen hava koşulları da allerjilerin sık görülmesine neden oluyor. Solunum yollarını doğrudan etkileyen ve geniz akıntısı, sık hapşırma, nefes darlığı ve öksürük gibi şikâyetlerle ortaya çıkan bu allerjik reaksiyonlar bireylerin yaşam konforunu da önemli ölçüde etkiliyor. Yönetilebilen bir sağlık sorunu olan sonbahar allerjileri doğru tanı, doğru tedavi ve alınacak basit önlemlerle % 80’e kadar hafifletilebiliyor.

Sonbahar Allerjisi Astım Ataklarını Tetikleyebilir

Sonbahar allerjileri, genellikle mevsimsel allerjik rinit ya da halk arasındaki adıyla saman nezlesi olarak bilinen bir durumdur ve bağışıklık sisteminin çevresel allerjenlere karşı aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkar. En yaygın tetikleyiciler arasında polenler, küf sporları, ev tozu akarları, geçirilen viral enfeksiyonlar ve hava değişimleri yer alır. Sonbaharda ağaçlardan dökülen yapraklar küf oluşumunu artırırken, soğuyan hava ile birlikte kapalı alanlarda bulunulan sürenin artması ise ev tozu akarlarına maruziyetin artmasına yol açar. Ayrıca sonbaharda çimen polenleri de allerjide tetikleyicidir. Ortaya çıkan allerji; sık hapşırma, burun akıntısı, gözlerde sulanma, kaşıntı, öksürük ve hatta astım atakları şeklinde kendisini gösterebilir. 

İlkbahar Allerjisi Olanlar Dikkat!

Genel olarak, her yıl milyonlarca kişiyi etkileyen bu durum, özellikle ilkbaharda ama aynı zamanda sonbaharda da ortaya çıkar. Sonbahar allerjileri her yaş grubunu etkileyebilir, ancak belirli gruplar daha büyük risk altındadır:

1.       Çocuklar ve yaşlılar: Bağışıklık sistemlerinin hassas olması nedeniyle daha fazla etkilenir.

2.       Allerjiye genetik yatkınlığı olanlar

3.       Astım veya diğer solunum yolu hastalıkları geçmişi bulunanlar

4.       Şehirlerde yaşayanlar veya nemli bölgelerde oturanlar: Küf sporlarına daha fazla maruz kaldıkları için belirtileri daha şiddetli yaşayabilir.

5.       Hormonal değişiklikler: Özellikle kadınlarda riski artırabilir.

6.       Mesleki maruziyet: Örneğin bahçıvanlık, vb. mesleki maruziyet, özellikle erkeklerde riski artırabilir.

Sonbahar Allerjisinde Şikâyetler Kış Aylarında da Devam Edebilir

Allerjilerin etkisi ve süresi allerjenlerin yoğunluğuna ve bireysel faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Tipik olarak sonbahar allerjileri, Eylül-Ekim aylarında zirve yapar ve Kasım-Aralık aylarında havaların soğumasıyla birlikte azalır. Polen seviyeleri düştüğünde veya küf sporları azaldığında belirtiler hafifler, ancak tedavi edilmezse haftalarca sürebilir. Antihistaminikler veya kortikosteroidler ile olumsuz etkiler 1-2 hafta içerisinde kontrol altına alınabilir. Ancak, kronik vakalarda hafif semptomlar bahara kadar devam edebilmektedir.

Ev tozu akarı ve küf gibi bazı kapalı alan allerjenleri yıl boyu aktif kalabilir ve bu nedenle allerjik belirtiler bazı kişilerde kış boyu da sürebilir. Polenler kışın azalsa da, soğuk hava solunum yollarını etkileyerek şikâyetleri devam ettirebilir. Eğer allerjiniz yıl boyu sürüyorsa, kışın da sık hapşırma veya öksürük olabilir.

Sonbahar Allerjisi Şikâyetlerini Azaltma Yöntemleri

Şu önlemleri almak allerjik şikâyetleri %70-80 oranında azaltabilir:

1.       Nem kontrolü: Evde nem oranını % 30-50 arasında tutarak küf oluşumunu önleyin.

2.       Allerjenlerden kaçınma: Polen seviyelerinin yüksek olduğu günlerde dışarı çıkmamaya çalışın. Pencereleri kapalı tutun, klima filtrelerini düzenli değiştirin. Toplu yerlerden kaçının.

3.       Hijyen tedbirleri: Yatak örtülerinin sık ve etkili yıkanması hususu çok önemlidir. Düzenli ev temizliği yapın, yatak çarşaflarını sıcak suda yıkayın. Dışarıdan döndüğünüzde kıyafetlerinizi değiştirin ve duş alın.

4. Tıbbi tedavi: Antihistaminik ilaçlar, kortikosteroidler, burun spreyleri veya immünoterapi adı verilen allerji aşıları etkili olabilir. Astım riski varsa, uzman hekiminizin size uygun gördüğü inhalerinizi kullanmayı ihmal etmeyin.

5. Doğal destekler: Örneğin zencefil veya nane gibi bazı bitkisel çaylar semptomları hafifletebilir, ancak doktor onayı olmadan kullanmayın.

6.       Grip aşısı yaptırma: En ufak bir gribal enfeksiyon bile astım ataklarını tetikleyebileceği için alerjik kişilerin grip aşısı yaptırmaları önerilmektedir.

7.       Beslenme ve vitamin desteği ile bağışıklığı güçlendirme: Bağışıklığı güçlendirmek sonbahar allerjilerine karşı dolaylı bir fayda sağlar. C-vitamini zengini meyveler ve omega-3 yağ asitleri ile dengeli beslenmek, düzenli egzersiz ve yeterli uyku, vücudun allerjenlere karşı direncini artırır. Probiyotikler ve D-vitamini takviyesinin de bazı çalışmalarda allerji belirtilerini azalttığı gösterilmiştir. Ancak bağışıklık güçlendirme allerjiyi tamamen ortadan kaldırmaz, sadece şikâyetleri yönetmeye yardımcı olur. Allerji bağışıklıktaki bir tür aşırı reaksiyon olduğundan, asıl tedavi allerjene odaklanmakla olur.