MEVSİMSEL ALLERJİK RİNİT (SAMAN NEZLESİ)

İlkbahar ve yaz mevsimi çocuklar için özgürce doğanın keyfini çıkartmak anlamına gelse de “allerjik nezle (rinit)” ya da bilinen diğer adıyla “saman nezlesi” oldukça rahatsız edici bir sağlık sorunu olarak görülüyor. Genellikle 3 yaşından sonra ortaya çıkan saman nezlesi; hapşırma, burun tıkanıklığı ya da akıntısı, burunda, boğaz ve gözlerde kaşınma, burunda kanama gibi belirtiler ile kendini gösterebiliyor. Soğuk algınlığı ile karıştırılabilen allerjik nezlede çocukların rahat bir ilkbahar ve yaz dönemi geçirebilmeleri için bir uzman hekime başvurulması büyük önem taşıyor.

Mevsimsel Allerjik Rinit Hangi Aylarda Görülür?

Mevsim değişimi ile burun akıntısı veya tıkanıklığı (rinit) nedeni ile doktora başvuran çocukların yaklaşık yarısı allerjik rinittir. Mevsimsel allerjik rinitte genellikle çiçek açmayan ve polenleri rüzgar ile saçılan bitkiler etkendir. Sıklıkla bahar aylarından sonra özellikle bitkilerdeki tozlaşma döneminin başlamasıyla ortaya çıkan, Mart ayı sonundan itibaren başlayarak Temmuz ayı ortalarına kadarki dönemi içine alan bir süreçtir.

Mevsimsel Allerjik Rinitin Belirtileri Nelerdir?

A)     Üst solunum yollarını etkileyen allerjik nezlenin temel belirtileri:

1.       Kaşıntılı ve sulu burun akıntısı, geçmeyen nezle

2.       Hapşırma krizleri

3.       Burunda yanma

4.       Gözlerde de kızarıklık ve yanma, hatta kaşıntı ve sulanma

5.       Burun-geniz doluluğu, kaba hırıltılı ve horlama

6.       Koku alma fonksiyonda bozulma

7.       Genizde, damakta kaşıntı

8.       Kulaklarda tıkanma hissi  

B)      Alt solunum yollarını etkileyen allerjik nezlenin temel belirtileri:

1.       Astım

2.       Geçmeyen öksürük

3.       Hırıltılı-hışıltılı solunum

Mevsimsel Allerjik Rinite Ne Sebep Olur?

Evlerde bulunan çiçek ve bitkiler polenlere karşı duyarlı olan çocukları çok fazla etkilemezken; açık havada, yeşillik alanlarda, ormanda ve kırda görülen bitkiler allerjik nezle şikayetlerinin artmasına neden olabilir. Allerjik nezleye polenlerin yanı sıra; evdeki toz (akar-mite), hayvan (kedi-köpek-kuş) tüyleri, tütün (sigara) dumanı gibi allerjenler de yol açabilmektedir.

Geçmeyen Nezle ve Öksürük Birlikteliğinde Ne Yapılmalı?

Allerjik nezlesi olan çocuklarda astım da görülmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle aileler çocuktaki geçmeyen nezle, geçmeyen öksürük ve hırıltı belirtilerine karşı dikkatli olmalı ve bu belirtileri fark ettiğinde bir uzman hekime başvurmalıdır. Çocukluk çağı astımı özellikle 5-6 yaşlarında başlar ve %90 ihtimalle 16 yaş civarında biter; ancak nadiren ömür boyu da devam edebilir. Yani çocukluk yaşlarında ilk belirtilerini veren bu hastalık, kişinin tüm hayatı boyunca birlikte yaşamayı öğrenmesi gereken bir durum haline gelebilir.

Çocuğun Tepki Verdiği Allerjen Tespit Edilmeli

Çocukta allerjik nezleden şüphelenildiği durumlarda, aile allerjiye neden olan etkenleri fark edebileceği gibi allerjiye neden olan maddeyi tespit etmek için kanda ve ciltte allerji testlerine de ihtiyaç duyulabilir. Ayrıca, burun akıntılarında allerji hücrelerinin yüzdesinin ölçüldüğü “nasal eosinofili testi” de allerjik nezle tanısı için kullanılan bir yöntemdir. Testlerin sonucunda, çocuğun belli bir allerjene karşı duyarlı olduğu tespit edildiği takdirde, bu allerjiye yönelik tedaviye başlanabilir.

Tedaviyle Şikâyetler Gideriliyor

Allerjik nezle tedavisinin ilk adımı allerjiye neden olan allerjenlerden kaçınmaktır. Eğer çocuktaki allerjik nezle polenlere karşı gelişiyorsa, tozlaşmanın sıkça görüldüğü aylarda, çocuğu yeşil alanlardan mümkün olduğunca uzak tutmak gerekir ya da ancak tedavi altında yeşil alanlarda bulunması sağlanmalıdır. Çevresel korunma yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda, ilaç tedavisi etkili bir yöntem olacaktır. Bu ilaçlar sadece belirtilerin görüldüğü günlerde kullanıldıklarında bile, çocuğun şikâyetlerini gidermeye yardımcı olabilir.

İmmünoterapi

İlaç tedavisi de yetersiz kaldığında çocuklarda aşı tedavisi, yani “immünoterapi” uygulanmaktadır. Çocuğun duyarlı olduğu allerjenlerin artan dozlarda çocuğa verilmesiyle bağışıklık sistemini düzenlemeyi amaçlayan aşı tedavisi, bir süre sonra vücudun bu allerjenleri doğal karşılayabilmesini sağlamaktadır. 

C-Vitaminini İhmal Etmeyin

C vitamini, vücudun bir allerjene yanıt olarak ürettiği histamin miktarını azaltarak doğal bir anti-histaminik ilaç görevi görür. Allerjik rinit nedeniyle ortaya çıkmış olan sık hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve sulu gözler gibi hafif belirtileri azaltmaya yardımcı olabilir. Bu nedenle C-vitamini içeren besinleri tüketmek veya bir uzman hekim önerisiyle takviye olarak almak fayda sağlayabilmektedir.