HEMOTORAKS NEDİR?

Sadece yetişkinlerde değil, çocuklarda da görülebilen bir durum olan hemotoraks, göğüs duvarı ile akciğer arasındaki boşlukta (plevra boşluğu) kan birikmesidir. Göğsünüzde meydana gelen bir yaralanma veya travma, hemotoraksın en yaygın nedeni olarak öne çıkar. Nefes darlığı, kalp atış hızının hızlanması ve göğüs ağrısı gibi belirtilerle kendini gösteren hemotoraks için uygulanan tedavi yöntemi genellikle plevra boşluğundan kanın boşaltılması işlemidir. Ayrıca hemotoraksa neden olan faktörün tedavi edilmesi de gerekebilir.

Hemotoraks Nedir?

Hemotoraks, genellikle göğüs yaralanması veya travma sonucu göğüs duvarı ile akciğer arasındaki boşluk olan plevra boşluğunda kan birikmesi durumudur. En belirgin semptomları arasında nefes darlığı, göğüs ağrısı, kalp atış hızının artması, kan basıncının düşmesi ve huzursuzluk hissi yer alır.

Plevra boşluğu, akciğerler ve göğüs kafesi arasında yer alan içi boş bir alandır. Göğüs yaralanması ve travmalar sonucunda meydana gelen hemotoraksın tedavi edilmediği senaryolarda, plevral boşlukta kan birikmeye devam edebilir ve bu birikim akciğerin dışına çok fazla baskı uygulayarak akciğerlerin tam olarak şişememesine sebebiyet verebilir.

Hemotoraksın en faydalı ve sonuç veren tedavisi ise plevral boşluktan kanın boşaltılmasıdır. Ayrıca altta yatan nedenin tedavisi de önemlidir.

Hemotoraks Neden Olur?

Hemotoraks, plevral boşlukta kan birikmesi sonucunda meydana gelir. Bu kan birikmesinin en temel nedenleri ise göğüs yaralanması ve travmadır. Hemotoraks ayrıca kan pıhtılaşma bozukluğu olan kişilerde, akciğer kanseri vakalarında, akciğer dokusunun ölümü gibi sebeplere bağlı olarak da yaşanabilir.

Hemotoraksa neden olabilecek faktörler şu şekildedir:

• Göğüs yaralanması ve travma

• Kan pıhtılaşma bozukluğu

• Akciğer kanseri

• Akciğer dokusunun ölümü

• Tüberküloz (Verem)

• Plevral mezotelyoma

• Santral venöz kateter yerleştirilmesi sırasında kan damarı hasarı

• Ehlers-Danlos sendromu

• Cerrahi komplikasyon: Akciğerleri veya akciğerlere yakın bölgeleri ilgilendiren herhangi bir cerrahi müdahale de hemotoraksa neden olabilir. Örnekler arasında açık kalp ameliyatı veya akciğer nakli yer alır.

• Patolojik lezyona sekonder damar aşınması: Nadir de olsa travmatik olmayan hemotoraks vakaları da görülebilir. Bu durum genellikle bazı patolojik lezyonlar nedeniyle bir damarın aşınmasından kaynaklanır.

Hemotoraks Belirtileri Nelerdir?

Nefes darlığı, göğüs ağrısı, kalp atış hızının artması, düşük tansiyon, cildin soluklaşması, huzursuzluk ve endişe hali hemotoraksın en sık görülen belirtileri arasında yer alır.

Hemotoraks genel olarak şu belirtilerle ortaya çıkar:

1. Nefes darlığı: Hemotoraks durumunda akciğer çevresinde biriken kan, akciğerin genişlemesini engelleyerek solunum alıp verme kapasitesini azaltır. Bu da hastada nefes darlığına yol açabilir.

2. Göğüs ağrısı: Plevra boşluğu olarak ifade edilen göğüs boşluğundaki kan birikimi ve buna bağlı basınç artışı, akciğer zarlarını tahriş ederek keskin veya baskılı bir göğüs ağrısına yol açabilir. Bu da en yaygın hemotoraks belirtilerinden biridir.

3. Kalp atış hızının artması (taşikardi): Hemotoraks vakalarında vücut, oksijen eksikliğini telafi etmek için kalbin daha hızlı atmasını sağlar. Bu durum taşikardi adını alır. Taşikardi hem kan kaybına, hem de akciğerlerin etkili bir şekilde çalışamamasına bağlı olarak gelişir.

4. Düşük tansiyon (hipotansiyon-kan basıncının düşmesi): Hemotoraksa bağlı kan kaybı nedeniyle dolaşımdaki kan hacmi azalır ve bu da tansiyon düşüklüğüne yol açar. Ciddi düşme vakalarında şok tablosu gelişebilir.

5. Cildin soluklaşması: Vücuttaki kan kaybına bağlı olarak cilde yeterli oksijen gitmez. Bu oksijen yetersizliği ise solgun veya gri bir cilt rengine neden olabilir.

6. Huzursuzluk ve endişe hali: Düşük oksijen seviyesi ve vücudun stres tepkisi nedeniyle hasta kaygılı, huzursuz veya panik bir ruh halinde olabilir.

7. Ateş: Hemotoraks, enfeksiyon gelişimine neden olursa veya vücut kanı yabancı bir madde olarak algılayıp iltihaplanmaya neden olursa semptom olarak ateş görülebilir.

8. Mide bulantısı: Ağrı, düşük oksijen seviyeleri veya kan kaybına bağlı olarak hemotoraks durumunda mide bulantısı hissedilebilir.

Hemotoraksın şu belirtileri ise acil müdahaleye ihtiyaç duyulacağını gösterir:

1. Baş dönmesi

2. Şiddetli öksürük

3. Ciddi vücut ağrıları

4. Nefes almanın çok zorlaşması

Hemotoraks Teşhisi Nasıl Yapılır?

Hemotoraks için öncelikle fiziksel muayene yapılır ve kişinin yaşadığı belirtiler ele alınır. Belirti ve şikâyetlerin durumuna göre kişiye bazı tanı yöntemleri uygulanabilir. Bu tanı yöntemleri ile hemotoraksın kesin teşhisi yapılabilir.

Hemotoraks için yararlanılabilecek tanı yöntemleri şunlardır:

• Göğüs röntgeni

• Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması

• Torasentez

• Torakostomi

Hemotoraks Tedavisi

Hemotoraks tedavisi genellikle plevra boşluğundaki kanın temizlenmesini içerir. Öncelikle kişiye oksijen tedavisi uygulayarak veya ağır vakalarda mekanik ventilasyon yöntemiyle solunum desteklenmesi uygulanır.

Daha sonra hemotoraksın şiddetine bağlı olarak kaburgaların arasına ince bir iğne (torasentez) veya göğüs tüpü (torakostomi) yerleştirilerek plevral boşluktan kan temizlenir. Eğer drenajla bile kan plevral boşluğu doldurmaya devam ederse, işlemi gerçekleştiren cerrah etkilenen akciğere erişmek ve nedeni tedavi etmek için göğüste bir kesi (torakotomi) yapabilir.

Hemotoraks Tedavisinin Komplikasyonları Var Mı?

Hemotoraks tedavisi gören kişilerin az bir kısmında ampiyem (akciğerleri kaplayan zarlar arasında irin birikmesi) veya plevrada yara izi (plevral fibrozis) kalabilir. Ampiyem durumunda, iltihabın alınması ve göğüse daha fazla sıvı ve bakterinin girmesinin önlenmesi için birden fazla ameliyat yapılabilir.

Hemotoraks Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1.       “Hemotoraks ne demek?”

Hemotoraks, visseral ve parietal plevra (plevral boşluk) arasındaki boşlukta kan toplanmasıdır. Bu durum göğüs boşluğuyla akciğer arasındaki boşluk anlamına gelir.

2.       “Hemotoraks tehlikeli mi?”

Hemotoraks, plevra boşluğunda kanın toplandığı ciddi bir durumdur ve kanın boşaltılması işlemi uygulanmazsa ciddi kan kaybı yaşanabilir. Bunun önüne geçmek için hemotoraksın kontrol altına alınması gerekir.

3.       “Hemotoraksa hangi doktor bakar?”

Hemotoraks işaretleri olan belirtiler yaşandığı durumlarda çocuklarda çocuk cerrahisi, yetişkinlerde göğüs cerrahisi bölümü doktorlarından randevu alabilirsiniz.

4.       “Hemotoraks nasıl geçer?”

Hemotoraksın geçmesi için plevra boşluğundaki kanın boşaltılması şarttır.