HAMİLELİKTE BEBEĞİNİZİN HAREKETLERİNİ NE ZAMAN HİSSEDEBİLİRSİNİZ?

Hamilelikte bebek hareketleri ne zaman hissedilir sorusu tüm anne adaylarının merakla aradığı bir sorudur ve anne adaylarının bebekleri ile ilgili süreci öğrenebilmek, kimi zaman da bu konuda telaşlanmalarından kaynaklanmaktadır. Gebelikte bebeğin hareketlerinin hissedilmesi “canlanma” veya “hızlanma” olarak tanımlanır. Bebek hareketleri kaçıncı gebelik olduğuna ya da gebelik haftasına bağlı olarak değişebilir. Bu hareketler gebelikte bebek ile ilk karşılıklı iletişimdir ve bağı derinleştirir.

Bebeğin Hareketlerinin Hissedilmesi Nedir?

Gebelikte gelişmekte olan bebeğin, hamileliğin yaklaşık 12. haftasından itibaren hareket etmeye başlamasıyla birlikte bu hareketlerin anne tarafından hissedilmesidir. Çoğu zaman 16. haftaya kadar hissedilemeyebilir.  18-24. haftalar ise bebeklerde hareketlerin hissedilmesinin giderek arttığı evrelerdir. Bu aşamalarda da çok sıkı bir hareket sayısı yoktur. 32. hafta itibari ile de bebeğin hareketleri sabit kalabilir. Doğum sancıları başlayana kadar bebeğin hareketlerini hissetmek de normaldir. Bebek doğum sırasında da hareket eder. 

Hamilelik sürecinde fetüsün ilk hareketlerinin hissedilmesi zamanı anne adaylarının en başta anlayamadıkları sonrasında da keyifle karşıladıkları dönemlerdendir. İlk aşamada anne adayları rahimdeki hareketin fetüsün hareketi olup olmadığını anlayamadıkları için gaz ya da bir rahatsızlık tedirginliği yaşamaktadırlar. Bu belli belirsiz küçük belirtilerin hissedilmeye başlanması bebeğin iyi olduğunu hissettirmesi nedeniyle de rahatlamaya neden olmaktadır.

Her bebek kendi hareket düzenini oluşturur. Benzersiz olan bebeklerin hepsinde hareket türü, bebeğin ne yaptığına, büyümesine ve gelişim aşamasına bağlı değişecektir. Bazı bebekler anne karnında fazla aktifken, bazı bebekler ise daha sakindir.

Bebek Hareketleri Nasıl Hissedilir?

Her anne adayı için farklı şekilde tanımlanan ilk hareketler, genellikle bebeğin hareketi yerine başka belirti ya da tepkilere benzetilmektedir. İlk aşamada kafa karıştırıcı olması normaldir. Çünkü fetüs küçük, hareketleri nazik ve yumuşaktır. Zamanla bebeğin hareketleri güçlenecek ve hareketlerin kalıpları netleşecektir.

Anne adaylarının tarif ettiği bebeğin ilk hareketlerine benzetilen durumlar şu şekildedir:

1. Kelebek kanat çırpması

2. Bağırsak gazı

3. Küçük darbeler

4. Kabarcık ya da minik balon patlamaları

5. Küçük kas spazmları

6. Hafif yuvarlanma hissi

7. Titreme

Bebek Hareketleri Hangi Dönemde Hissedilir?

Gelişmeye devam eden bebek, ilk hareketleri hamileliğin yaklaşık 12. haftasından itibaren kendini göstermeye başlamaktadır. İlk aşamada bu hareketlerin hissedilmesi oldukça zor olabilir. 20. haftaya kadar hissedilemeyen bebek hareketleri de oldukça normal kabul edilir.

Bebek Hareketlerinin Hissedilmeye Başlamasını Etkileyen Faktörler Nelerdir?

1.       Daha önce bebek sahibi olunma durumu: Rahim kaslarının önceki gebeliklerde gevşemiş olması ve harekete karşı hassasiyet gösterilmesine neden olabilir. 

2.       Plasentanın konumu: Ön plasenta; yani plasenta, rahim ile karın arasında ilk hareketlerin hissedilmesini zorlaştırabilir.

Fetüs Genel Olarak Hareketsiz ya da Aktiftir

Hareketlenme hissi karın bölgesinin alt kısmında, kasık kemiğinin yakınında hissedilir. Fetüs, ilk hareketlerini hafif olarak gerçekleştirir. Fetüs, yaklaşık 12. gebelik haftasında rahmin yani karnın alt kısmında veya kasık kemiği hizasındadır. 20. hafta ile birlikte rahmin üst kısmı fundus yani göbek deliğinin olduğu bölgededir. 20. haftanın sonrasına kadar göbek deliği hizasından çok daha yüksek bir hareket hissedilemeyebilir.

20-24. gebelik haftalarında bir miktar hareket hissetmelisiniz. Bu erken fetal hareketler hakkında fikir edinmenizi sağlar ve bu konuda daha detaylı bilgi için kadın doğum uzmanından destek alabilirsiniz. Genellikle 3. trimester adı verilen 28. haftanın içinde bulunulduğu zamanlarda 2 saat içerisinde en az 10 hareketin hissedilmesi normal olarak kabul edilir.

Fetüs, bu verilen süre ve sıklıktan az hareket ettiği gözlemlendiğinde ya da tekme gibi belirgin hareketler gözlemlenmiyorsa bebeğin yüksek olasılıkla sağlıklı olduğu ancak hareketlerinin hissedilebilecek derecede güçlü olmadığı için hissedilemiyor olunabilir. Bu durumlarda panik yapılmamalıdır. İçinizin rahat etmesi için kadın doğum doktoru ile görüşülüp görüntüleme yöntemleri ya da testlerle bebeğin durumu teyit edilebilir.

3. trimestera girerken fetal hareketler daha güçlü ve keskin hale gelir. Bu hareketleri tekmeler, yumruklar, dirsekler ve bebeğin içerde taklaları şeklinde çok net hissedilebilir. Bebekler anne karnında hıçkırık tutması yaşayabilir ve bu da 3. trimester döneminde hissedilir. Bu dönemde hareketlerin daha net şekilde hissedilmesi, bebeğin durumunun ve normal giden ya da gitmeyen durumların anlaşılmasına yardımcı olur. Bu konuda genellikle endişe edilecek bir durum olmayan birkaç günlük durma veya hareketlerde yavaşlama gibi durumlar gözlemlendiğinde kadın doğum doktoru ile görüşmek doğru olabilir.

Bebeklerin Hareketlerini Artırmanın Yöntemleri Nelerdir?

Bebekler anne karnında da tıpkı dünyaya gelen kişilerde olduğu gibi bazı rutin döngülere sahiptir. Uyku ve uyanıklık halleri gibi.. Bu döngü genellikle gün içerisinde hareketlerin onları uykuya daldırıyor olması gibi durumlarda yaşanabilir ve bu zamanlarda çoğunlukla uyku halinde ve daha az hareketli olabildikleri gözlemlenmektedir.

Bebeklerin anne karnında hareket ettiği fark edilmediğinde, hareketlerini artırmak için denenebilecek yollar şunlardır:

1. Meyve suyu, şekerli içecek veya yemek yemek: Anne karnında beslenen bebeğin, yenilen yiyeceklerin kan şekerinde yükselmeye sebep olması onları da hareketlendirir. 

2. Yürüyüş yapmak: Yürüyüş gün içerisinde yapılan normal hareketlerin aksine rutin bir ritme ait olması ve annenin de kendini temiz havada daha iyi hissetmesi ile birlikte bebeğin de hareketlenmesini sağlayacaktır.

3. Karın bölgesine ufak basılar ve ovma: Bebeklerin anne karnında hareketsiz kalması sakinlikten de olabilir. Biraz hareketlendirmek için onu tetikleyecek basılar etkili olabilir.

4. Ellerin karın üzerinde olup birkaç dakika konsantre olunarak bebeğin dinlenmesi: Genellikle hareketlerin etkisinin alışkanlık ya da yoğunluktan hissedemeyecek şekilde olunması da olasıdır.

Bu yapılanların etkisi görülmediğinde de aynı şekilde kadın doğum doktoru ile iletişime geçmek en doğrusu olabilir.

Gebelikte Bebekte Hareket Azalmasının Sebepleri Nelerdir?

Bebeklerin hareketleri her birinde farklı şekilde gözlemlenir:

A)     Bebeğin genel olarak az hareket etmediği, ancak annenin hissedemediği durumlar:

1. Bebeğin hareketi esnasında annenin hareket halinde olması ve bu nedenle hissedememesi söz konusu olabilir.

2. Bebeğin sırtının rahmin ön tarafına dönük olması ve ters yatırıldığında kolların ve bacakların önde konumlanması daha az hissedilmesine sebep olabilir.

B)      Bebeğin daha az hareketli olmasının nedenleri:

1. Annenin ağrı kesici ilaç kullanması durumu

2. Alkol alınmasının bebek üzerinde yarattığı etkiler

3. Tütün ürünlerinin plasentada bebeğe taşınan oksijen üzerinde yarattığı etkiler

4. Bebeğin hasta olması

5. Bebekte kasları ya da sinirleri etkileyen bir rahatsızlık olması durumu:

6. Gebeliğin erken haftaları

Gebelikte Haftalara Göre Bebekte Hareket Yavaşlaması Sebepleri Nelerdir?

Bebekler belli haftalarda daha belirsiz, doğuma yakın olan aylarda ise daha belirgin hareketler yapabilir. Bu hareketler bebekle de alakalı olabileceği gibi, hissetme konusundaki zorluk yüzünden de olabilir. Tamamen bir sağlık sorununu tanımlamayan bu durumlarda kontrollü olmak ve belirli şekillerde kadın doğum doktoru kontrolleri ile gözetim altında olmak önemlidir.

1.       24 haftalık veya altındaki gebeliklerde:

Bebeklerin 24. haftaya kadar hareket ettiği hissedilmediğinde, kadın doğum doktoru ile görüşülmesi ve bebeğin kalp atışlarının kontrol edilmesi önemlidir. Ultrason taraması ile bebeğin sağlık taraması yapılmalıdır.

2.       24-26 hafta arası gebeliklerde:

Kadın doğum doktoru ile en yakın zamanda iletişime geçilmesi olası problemlerin önüne geçmekte faydalıdır. Doktorlar doğum öncesinde kontrolden geçirerek durumu gözetim altında tutar. Bu kontroller genellikle şunlardır:

1. Rahmin boyutunun kontrolü: Rahim beklenenden büyük ya da küçükse bebeğin büyümesini gelişmesini kontrol etmek için ultrason taraması gerekir.

2. Kan basıncının ölçülmesi

3. İdrarda protein olup olmadığının test edilmesi: Gebelik zehirlenmesi denilen preeklampsi durumu yaşanabilir.

3.       26 haftadan fazla gebeliklerde:

Bebeklerde hareketlerin yavaşlamasının 26. haftadan fazla gebeliklerde gözlemlenmesi, kadın doğum doktorunun riskli bir şey yaşanmaması için çeşitli önlemler alması açısından önemlidir:

A)     Kadın doğum doktorunun alacağı önlemler şu şekildedir:

1. Öncelikle bebeğin hareketleri hakkında sorular sorarak durumu öğrenmek ister.

2. Bebeğin kalp atışlarının kontrol edilmesi, karın büyüklüğünün ölçülmesi de dahil olan doğum öncesi bir kontrol yapar.

3. Bebeğin kalp atışı genellikle en az 20 -30 dakika arası izlenmektedir. Bu süre zarfında bebek hareket ettikçe kalp hızının arttığını da görmek mümkündür.

B)      Aşağıdaki durumlarda ultrason taraması istenebilir:

1. Hamilelikte ölü doğum nedeni yaratabilen risk faktörleri varsa,

2. Bebeğin kalp atışının normal ancak hareketlerinde normalden daha yavaş olması

3. Hamilelikte fetal hareketlerin azalması

4. Karnın beklenenden daha küçük ya da büyük olması

Gebelikte Bebeğin Hareketleri İlgili Sıkça Sorulan Sorular

1.       “Bebeğin ilk hareketleri neye benzer?”

Anne adayları, bebeklerinin hareketlerini ilk hissettiğinde kelebek kanat çırpması, bağırsak gazı, kabarcık veya minik balon patlamaları, küçük darbeler, küçük kas spazmları, hafif yuvarlanma hissi ve titreme gibi etkilere benzetmektedir.

2.       “Bebeğin ilk hareketleri ilk nerede hissedilir?”

İlk dönemlerde kasık kısmında hareketlenmeler hissedilir.

3.       “Bebekler ilk 3 aylık dönemde hareketli olur mu?”

3 aylık bebeklerin sadece bacaklarında ve ellerinde hareketlenme olur. Hafif itişler şeklinde hissedilebilir.