HAZIMSIZLIK DEYİP GEÇME!

Çocuk ve yetişkin her yaştan pek çok insan, hayatının belli bir döneminde dispepsi yani hazımsızlık sorunu ile karşılaşabiliyor. Çoğu zaman önemsenmeyen, ancak yaşam konforunu olumsuz yönde etkileyen bu sorun; beslenme alışkanlıkları ve/veya stresle ilgili olarak ortaya çıkabiliyor. Ancak hazımsızlık bazı ciddi sorunların habercisi de olabileceğinden, özellikle hazımsızlığa eşlik eden ve geçmeyen şiddetli mide ağrıları, kilo kaybı veya kanama belirtileri mevcudiyetinde vakit kaybetmeden bir uzman hekime müracaat etmek gerekiyor. 

Hazımsızlık Nedir?

Hazımsızlık; yemek yerken veya yemekten uzun süre sonra bile tokluk hissiyle ortaya çıkan, genelde kramp tarzında karın ağrısı, geğirme ve ağza acı su gelmesi dediğimiz reflünün eşlik ettiği bir sindirim sistemi sorunudur. Çoğu zaman altta yatan net bir neden olmayan bu sorun, genellikle beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçlarla tedavi edilebilir. Dispepsi olarak da bilinen hazımsızlık, halk arasında mide rahatsızlığı olarak tanımlanır. Kişi yemeğinin çoğunu bitirmemiş olsa bile, tokluk hissi nedeniyle yeme isteği olmayabilir. Yemekten sonra oluşan rahatsız edici tokluk hissi ağrı ve yanmaya dönüşür. Bu sorun, çocuklarda da iştah kaybının nedenlerinden biri olabilmektedir.

Mide Ekşimesiyle Karıştırılmamalı

Mide ekşimesi, mide asidinin mideden çıkıp yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşur. Hazımsızlık ve mide ekşimesi semptomları aynı anda ortaya çıkabilir. Yani hazımsızlık nedeniyle bazen mide ekşimesi de görülebilmektedir. Mide ekşimesi, yemek sırasında veya sonrasında göğsün ortasında oluşan ağrı veya yanma hissidir. Bu his boyun ya da sırta da yayılabilir.

Hazımsızlığı Hafife Alma!

Dispepsi yani hazımsızlık, genellikle hafif bir rahatsızlık olduğundan, birçok insan bu sorun belirgin hale gelmeden tıbbi yardıma ihtiyaç hissetmez ve doktora gitmez. Ancak dispepsi, uzun süreli ve tekrarlayan bir sorun haline geldiğinde, genellikle altta yatan başka bir rahatsızlığın veya bozukluğun sonucudur ve araştırılması gerekir.

Fonksiyonel Dispepsi Olabilir

Fonksiyonel dispepsi yani fonksiyonel hazımsızlık, bağırsak-beyin etkileşiminin bir bozukluğu olarak ortaya çıkar. Bu bozukluk, beyin ve bağırsağın birlikte senkronize çalışma biçimindeki sorunlarla ilişkilidir. Birlikte ortaya çıkan semptom gruplarıdır. Bazen bu rahatsızlığa neyin sebep olduğu tespit edilemeyebilir. Hastanın yaşına göre çocuk gastroenteroloji veya erişkin gastroenteroloji bölümünde gerekli tetkiklerle teşhis konularak uygun tedavi planlanır.

Hazımsızlığın 7 İşareti

Hazımsızlık şu belirtilerle diğer sorunlardan ayrılır:

1. Yemek sırasında erken doyma veya tipik bir yemeği bitirememe durumu

2. Yemek yedikten sonra gerekenden daha uzun süren rahatsız edici tokluk hissi

3. Göğüs kemiklerinin hemen alt kısmı ile göbek deliği arasındaki bölge olan üst karın bölgesinde hafiften şiddetliye doğru hissedilen tipik epigastrik ağrı

4. Üst karın bölgesinde yanma hissi

5. Karın bölgesinde şişkinlik veya sıkışma hissetme

6. Bulantı hissi nedeniyle ortaya çıkan kusma

7. Besinleri geğirerek çıkarma

Eşlik Eden Bu Belirtiler de Varsa Dikkat!

Aşağıdaki ek belirtilerin mevcudiyetinde vakit kaybetmeden bir uzman hekime müracaat edilmelidir; zira bu belirtileri dikkate almamak, daha ciddi mide-bağırsak hastalıklarının tedavisinde erken teşhis ihtimalini ortadan kaldırmaktadır:

1.       Şiddetli veya sürekli karın ağrısı

2.       Kilo kaybı veya iştahsızlık

3.       Tekrarlayan kusma

4.       Siyah renkli dışkı görünümü 

5.       Yutma güçlüğü

6.       Yorgunluk veya halsizlik hissi

7.       Sarılık olarak da adlandırılan cilt veya gözlerin sararması durumu

Hazımsızlık, Hangi Hastalıkların Habercisi Olabilir?

Hazımsızlığın bazı belirtileri, bazı ciddi mide-bağırsak hastalıklarının ilk sinyali olabilmektedir:

1.       Reflü

2.       Mide ülseri 

3.       İrritabl bağırsak sendromu (IBS) 

4.       Crohn hastalığı

5.       Ülseratif kolit

6.       Kanser

Hazımsızlığın Oluşmaması İçin Bazı Pratik Önlemler Alınabilir

1. Çay, soğuk çay, kahve, enerji içeceği, meşrubat, kola, vb. asitli ve kafeinli içeceklerin tüketimi azaltılmalı 

2. Uyurken mide asidinin yukarı çıkmasını önlemek için yatakta baş ve omuzlar 30 derece yukarıda yatılmalı 

3. Sigara, akıllı sigara ve alkolden uzak durulmalı

4. Eğer fazla kilo sorunu varsa kilo verilmeli 

5. Yatmadan en az 2 saat öncesine kadar su haricinde oral stoplanmalı, hiçbir yemek yenmemeli

6. Hazır paketli-ambalajlı gıdalar, boyalı-katkılı gıdalar, aşırı baharatlı veya yağlı yiyecekler tüketilmemeli