EMZİRMEYİ DEĞERLENDİRMEK

1. Emzirme Pozisyonları

Uygun Pozisyonun Göstergeleri

•       Bebeğin gövdesi annesine dönüktür.

•       Bebeğin gövdesi annesine yakındır.

•       Bebeğin tüm gövdesi desteklenmiştir.

•       Bebeğin boynu düz ya da hafifçe geriye doğrudur.

2. Emzirmenin Değerlendirilmesi

Emzirme değerlendirmesi ile sağlayabileceklerimiz:

•       Anne ve bebeğin iyi uygulamalarını saptayıp bunları desteklemek,

•       Emzirmeye ilişkin güçlüklerle ilgili gerekli yardımı sunmak,

•       Sürdürülmesi durumunda ileride soruna yol açabilecek uygulamaları belirlemek

Gözlem İçin Hazırlık

•       Uygun ortam (mahremiyeti sağlanmış, sessiz, temiz, havadar vs. bir oda yada bölüm )

•       Hem anne hem de danışman rahat bir konumda olmalıdır

                - Anne konuşmak istemeyebilir.

                - Rahat olmayan danışman işini çabuk bitirmek için telaş edebilir

•       Uygun oturma şekli

–      Dik durumda

–      Sırt desteklenmiş

–      Rahat

Soru: “Hangi bebeklerde emzirmeyi mutlaka değerlendirmeliyiz?”

Emzirmenin değerlendirileceği durumlar

•       İki aydan küçük tüm bebekler

•       Emzirilen ve beslenme ve/veya emzirme sorunu olan bebekler

Emzirme muayenesi basamakları

•       Anneye işlemi açıklayın

•       Emzirme öyküsünü alın

•       Annenin bebeği emzirmesini gözlemleyin

–      En az 4 dakika süreyle

•       Gözleminizle ilgili anneye mutlaka geri bildirim verin

Emzirme Gözlem Formu

•       Sağlık çalışanlarının ne zaman ne yapmaları gerektiğini hatırlamalarına yardımcı olabilir.

•       Formun sol bölümü emzirmenin iyi gittiğini,

•       Sağ bölümü ise, ele alınması gereken sorunlar olduğunu gösterir

Emzirme değerlendirmesinin sağladıkları

•       Anne ve bebeğin doğru yaptıkları saptanıp olumlu geri bildirim verilebilir

•       Emzirmeye ilişkin mevcut güçlükler saptanabilir

•       İleride sorun çıkarabilecek uygulamalar saptanabilir

Soru: “Emzirme değerlendirmesi yaparak anneye ve bebeğe ait neler öğrenebiliriz?”

Bir Emzirme Nasıl Değerlendirilir?

1. Anne ile ilgili olarak neler gözlemliyorsunuz?

2. Anne bebeğini nasıl tutuyor?

3. Bebek ile ilgili olarak neler gözlemliyorsunuz?

4. Bebek nasıl tepki veriyor?

5. Anne bebeğini  memesine nasıl yerleştiriyor?

6. Anne beslenme süresince memesini nasıl tutuyor?

1. Bebek memeye iyi yerleşmiş görünüyor mu?

2. Bebek etkili emiyor mu?

3. Emzirme nasıl bitiyor?

4. Bebek tatmin olmuş gözüküyor mu?

5. Annenin memelerinin durumu nedir?

6. Annenin emzirme ile ilgili duyguları nedir?

Annede gözlemle neler fark edebilirsiniz?

•          Yaşını

•          Genel sağlık durumunu

•          Beslenme durumunu

•          Sosyo-ekonomik durumunu

•          Yüz ifadelerini

•          Çantasında biberon taşıyıp taşımadığını

•          Annenin giysilerini

•          Etrafta diğer aile bireylerinin durumlarını

Annenin bebeğini tutuşunu gözlemleyerek neler fark edebilirsiniz?

•       Bebeğini memesine dönük, yakın ya da uzak veya gevşek mi tutuyor?

•       Bebeğini emin ve güvenle mi ya da sinirli bir şekilde mi tutuyor?

•       Bebeğine bağlanma işaretlerini gösteriyor mu?

•       Anne bebeğini alttan tutuyor ya da yalnızca başını ve omuzlarını mı destekliyor?

•       Anne emzirme konusunda olumlu duygular besliyor mu?

Bebekte gözlemle neler fark edebilirsiniz?

• Genel sağlık durumunu

  • Tıkalı burun      

  • Dil bağı

  • Pamukçuk                        

  • Yarık damak ve dudak

  • Sarılık                  

  • Dehidratasyon

• Beslenme durumunu

• Etrafa ilgisini

•       Bebeğin tepkisi nasıl?

•       Başını çevirebilir

•       Ağzını açabilir

•       Dilini aşağı ve ileri doğru uzatabilir

•       Memeye uzanmaya çalışabilir

3.Başarılı ve rahat emzirme için pozisyonun anahtar noktaları

•       Anne bebeğini memesine nasıl tutuyor?

•       Bebeğin pozisyonu nasıl?

•       Beslenme süresince anne memesini nasıl tutuyor?

•       Bebek memeye iyi yerleşmiş görünüyor mu?

4. Pozisyon ve memeye yerleşmenin belirtilerinin tanınması

•       Bebek etkili emiyor mu?

•       Bebek yavaş ve derin emme hareketleri yapmalı

•       Sürekli, hızlı hızlı ve yüzeyel emmemeli

•       Şapırdatmamalı

Soru: “Emzirmenin sonunda bebeğin doyup doymadığını nasıl anlarız?”

•       Emzirme nasıl bitiyor?

•       Kendiliğinden mi bırakıyor?

•       Uykulu mu görünüyor?

•       Bebek tatmin olmuş gözüküyor mu?

•       Anne nasıl hissediyor

•       Anne rahatsızlık veya ağrı hissediyor mu?

•       Oksitosin belirtileri var mı?

•       Mutlu ve rahat mı?

•       Annenin memelerinin durumu nedir?

•       Göğüs uçlarından süt damlaması

•       İlk günlerde emzirirken uterus ağrıları

•       Memelerin emzirme öncesi dolgun olması

•       Meme başı ve meme derisinin sağlıklı olması

5. Anneye, bebeği memeye yerleştirme ve pozisyon için gerekli bilgileri öğretme 

•       Amaç, annenin pozisyon ve memeye yerleşimi düzeltmesine yardımcı olmak, onun bu konudaki sorunlarına çözüm bulmak

•       Anneye yardım teklif etmeden önce emzirmesini gözlemlemeliyiz

•       Öneriler verirken bunu olabildiğince anneye ve bebeğe dokunmadan yapmalıyız

6. Emzirme desteğinin gerekeceği zamanı anlayabilmek

•       Doğumu izleyen ilk saat içinde bebeğin memeye tutulup emzirtilmesi gerekmektedir

•       Ancak bu emzirme sırasında danışmanlık vermeye gerek yoktur

•       Annenin ve bebeğin en rahat konumda emzirmeyi ve birbirlerini tanımayı gerçekleştirmeleri beklenmektedir

•       Emzirme danışmanlığı izleyen emzirme girişimlerinde önem kazanmaktadır

•       İlk günlerde sağlık çalışanı yardımı çok önemli,

•       Yardımın etkili olabilmesi için bebeğin pozisyonunu sizin düzeltmeniz yerine, annenin bebeğin pozisyonunu düzeltmesini sağlayın

•       Böylelikle anne evde kendi başına kaldığında da sorun yaşamayacaktır.

•       Bebek ilk bir saat içindeki uyanıklık dönemini izleyerek uykuya daldığında birkaç saat süreyle uyusa bile uyandırılmasına gerek yoktur

•       Zaten karnı acıktığında uyanacaktır

•       Ancak bebek doğumda

–      sedasyona maruz kalmış,

–      preterm ya da gestasyon yaşına göre küçük ise

–      ya da hipoglisemi riski bulunuyorsa,

•       3-4 saat sonra uyandırılıp emzirtilmeye çalışılmalıdır

•       Babaların Desteği

•       Kardeşlerin Desteği

•       Arkadaş Desteği

•          Çevre Desteği

•       Sağlık Personeli Desteği Önemli ve Gereklidir

7. Bebeğin memeye yerleşmesindeki güçlüklerin nedenlerini saptayabilmek

•       Bazen bebek memeyi tutmaz

•       Aç olması gereken bir zamanda emmek istemez

•       Böyle bir durumda, anne bebeğin kendisini istemediğini düşünüp sıkılabilir

•       Bebeğin memeyi tutmaması çeşitli nedenlere bağlı olabilir

•       İlk günlerde belki sadece, anne ve bebeğin birbirlerine alışmak için daha fazla zamana gereksinimleri vardır

•       Bebeğin memeyi tutmama ya da emmeme nedenleri

•       Bebeğin karnı aç olmayabilir

•       Ememeyecek kadar zayıf ya da hasta olabilir

•       Bebeğin pozisyonu iyi değildir

•       Anne deneyimsizdir

•       Meme fazla dolgundur ya da süt akışı fazladır

•       Bebeğin memeyi tutmama ya da emmeme nedenleri

•       Bebek sadece belli bir pozisyonda emmek istiyordur

•       Annedeki koku değişikliği ( parfüm, sabun, kolonya kokusu gibi) bebeği rahatsız ediyordur

•       Süt az geliyor olabilir

•       Bebek, sadece meme ucunu emdiği için süte ulaşamıyordur

•       Önce etkin bir emzirme danışmanlığı ile sorunlu noktalar belirlenip teknik düzeltilmeli

•       Sonra sabırla bebek sık sık ve doğru biçimde emzirilmeli

•       Sorunu saptamak ve en uygun çözümü üretebilmek için

–      iyi bir emzirme öyküsü alınmalı,

–      emzirme gözlenmeli

–      annenin sorunları ve olanakları iyice öğrenilmelidir

Özet

•       Emzirmeyi gözlemlemek, olası birçok sorunun önüne geçecektir

1. Emzirmek için bebeğe pozisyon verilmesi neden önemlidir?

2. Bir annenin bebeğini memeye yerleştirmesi ve tutturmasına yardımcı olmak ne kadar etkilidir?

3. Memeye bağlanmakta güçlük çeken bir bebek için ne yapmalıyız?

•       Anne sütünün kesilmesindeki en önemli sebepler;

–      Aile ve arkadaş desteğinin olmaması,

–      Prenatal anne sütü eğitimi alınmaması,

–      Tam gün işe başlama ve

–      Postpartum depresyon