ANİ BEBEK ÖLÜMÜ SENDROMU (SIDS)

Ani bebek ölümü sendromu, bir bebeğin bazı faktörlere bağlı olarak aniden ölmesi durumudur. Genellikle 1 yaş öncesindeki bebeklerde görülen bu durum uyku esnasında gelişebilir. Beşik ölümü olarak da adlandırılan bu durum, bebeğin nefes alma ya da uykudan uyanmayı kontrol eden bölgedeki problemden de kaynaklanıyor olabilir. Bu sendroma yönelik olarak önlem almanın en önemli yolu bebeği sırtüstü yatırmaktır. Erkek bebeklerde, kız bebeklere oranla daha yaygın olarak görülmektedir.

Ani Bebek Ölümü Sendromu Nedir?

Ani bebek ölümü sendromu, 1 yaşından küçük bebeklerin genellikle uyku esnasında açıklanamayan şekildeki ölümüdür. Bebeğin ölüm sebebi detaylı otopsinin ardından ortaya çıkarılabilir. Bu durum uyku sırasında gerçekleştiğinden, ölüm nedeni açıklanamaz bir şekilde de meydana gelebilir. Ani bebek ölümü sendromuna karşı çeşitli risk faktörleri bulunur ve bunlara yönelik olarak önleme stratejileri yer alır.

Ani Bebek Ölümü Sendromu Neden Olur?

Ani bebek ölümü sendromu, bebeğin gelişim aşamasındayken çevresel strese, genetik yatkınlıklara ya da bağışıklık sistemine bağlı olarak gelişen bir durumdur. Bebeğin yatakta bulunan bir örtüye dolanması, uzun süreler tütün dumanına maruz kalması ya da solunum yollarının tıkanması gibi faktörler ani bebek ölümü sendromuna neden olabilir.

Ani bebek ölümü sendromu risk faktörleri şöyle sıralanabilir:

1. Gelişim anormalliği: Bebeklerde meydana gelen nefes alamama, uyanıklık tepkilerinin zarar görmesi gibi nedenlere bağlı olarak uyuma esnasında solunumları durabilir. Gelişim anormalliği nedeniyle oluşan bu durum, bebeklerin oksijen seviyesinin düşmesine ve ani ölüme sebebiyet verir.

2. Genetik yatkınlık: Genetik faktörlere bağlı olarak bebeklerde ani ölüm gerçekleşebilir. Bazı genetik varyasyonlar sebebiyle bebeklerin solunum kontrolü durabilir. Bunun yanında kalp ritim bozukluğuna da etki eden genetik problemler vücuttaki protein işleyişini etkiler.

3. Erken doğum ve doğum ağırlığının düşük olması: Prematüre yani erken doğum ya da bebeğin düşük doğum ağırlığına (DDA) sahip olmasından dolayı ani bebek ölümü gerçekleşebilir. Bebeğin beyin ve sinir sistemi gelişimini henüz tamamlayamamış olması bu riskin artmasına neden olur.

4. Yüzüstü yatırma veya 90 derece yan yatma pozisyonu: Bebeği yüzüstü ya da 90 derece yan yatırarak uyutmak nefes almasını zorlaştırarak karbondioksit birikimine neden olabilir. Bu da ani bebek ölümü sendromunun görülmesine neden olur.

5. Bebeğin bulunduğu alanın aşırı sıcak olması: Bebeklerin uyuduğu odanın ya da bulunduğu alanın aşırı sıcak olmasına bağlı olarak uyanma yetisinde bozukluk meydana gelebilir.

6. Tütün dumanına maruz kalması: Hamilelik esnasında veya sonrasında sigara dumanına maruz kalmak, bebeklerin sinir sistemi gelişimini olumsuz etkileyerek ani bebek ölümü sendromu riskinin artmasına neden olabilir.

7. Bebeklerde enfeksiyonlara karşı gelişen bağışıklık sistemi tepkileri: Viral veya bakteriyel enfeksiyonlara maruz kalan bebeklerin uyku sırasında nefes alma refleksleri etkilenebilir. Bu da ani bebek ölümü sendromunun gelişmesine neden olabilir.

Ani Bebek Ölümü Sendromunu Önlemenin Yolları Nelerdir?

Ani bebek ölümü sendromunu önlemenin kesin bir yolu bulunmasa da buna yönelik olarak uygulanabilecek yöntemler bulunur.

Bebeğin daha güvenli şekilde uyumasına yardımcı olmak için alınabilecek önlemler şöyle sıralanabilir:

1. Bebeği doğru pozisyonda uyutun: Bebeği doğru pozisyonda uyutmak bu noktada önemlidir. Özellikle sırtüstü pozisyon bebek için en ideal pozisyon olarak bilinir. Yüzüstü yatırılan bebeğin yanında bir refakatçi olmadan asla yalnız bırakılmaması önerilir.

2. Beşiği mümkün olduğunca sade tutun: Bebeğin uyuyacağı alanda kalın, tüylü ya da nefes almasında güçlüğe neden olabilecek ürünleri kullanmaktan kaçının. Bebekler uyku esnasında yüzünü o ürünlere bastırdığı durumda nefes almakta güçlük çekebilir.

3. Bebeği çok sıcak ya da çok soğuk ortamdan uzak tutun: Bebeği çok soğuk bir ortamda sıcak tutmak için uyku tulumundan yararlanabilirsiniz. Ya da çok sıcak bir ortamda bulunan bebeği o ortamdan uzaklaştırmak ya da serinlemesine yardımcı olmak önemlidir.

ANİ BEBEK ÖLÜMÜ SENDROMU HAKKINDA SIKÇA SORULAN SORULAR

1. “Ani bebek ölümü sendromu riski ne zaman biter?”

Ani bebek ölümü genellikle 1 yaşına kadar görülebilen bir durumdur. Özellikle de doğum sonrasında 2.-4.aylarda ani bebek ölümü daha sık görülebilir. İlerleyen aylarda ise bu risk azalır.

2. “Ani bebek ölümü sendromu belirtileri nelerdir?”

Ani bebek ölümü sendromu aniden meydana gelen bir durum olduğundan öncesinde hiçbir belirti vermeyebilir. Bu noktada bebeğin solunumunun kısıtlanıp kısıtlanmadığı incelenebilir.