ÇOCUKLARDA BENZER BELİRTİLERİ OLAN SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARINA DİKKAT!

Çocuklarda görülen solunum yolu enfeksiyonları, kış ayları ve havaların soğuması ile birlikte artış gösteriyor. Ancak solunum yolu enfeksiyonlarının semptomlarının birbirine benzemesi hastalığa doğru tanı konulmasını zorlaştırıyor. Bu durum bazı durumlarda yanlış tanı konulmasına ve yanlış tedavi uygulanmasına neden olarak, hem iyileşme süresinin uzamasına ve hem de tedavi maliyetlerinin artmasına sebep oluyor. Solunum yolu enfeksiyonları arasında yer alan grip, rinit, farenjit, bronşiolit, sinüzit ve krup gibi hastalıkların belirtileri birbirine benzemekte, ancak bazı noktalarda ayrışmaktadır.

En Önemli Neden Kapalı Ortamlarda Fazla Vakit Geçirmek

Çocuklarda görülen üst solunum yolu enfeksiyonları rinit (nezle), grip, farenjit, bademcik iltihabı (tonsillit), orta kulak iltihabı (akut otitis media), orta kulakta sıvı birikmesi (efüzyonlu otitis media), sinüzit ve larenjittir (krup). Alt solunum yolu enfeksiyonları ise bronşiolit, bronşit ve zatürre (pnömoni) şeklinde görülmektedir.  En sık sonbahar sonu, kış ve ilkbahar mevsimlerinde görülen solunum yolu enfeksiyonlarının en önemli nedenini ise soğuk hava nedeniyle kapalı ortamlarda daha fazla bulunulması ve temasın artması oluşturuyor.

Direkt Temas İle Bulaşma Artar

Solunum yolu enfeksiyonlarının esas bulaş şekli damlacık yoludur. Öksürük ile ortama salınan virüs partikülleri solunum yoluyla vücuda alınarak hastalık oluşturur. Bir başka bulaş yolu da direkt temastır. Özellikle okul öncesi dönemde, kreş ortamındaki çocukların ellerini çok sık ağız, burun ve gözlerine götürmeleri teması ve bu yolla bulaşmayı artırır.

Enfeksiyonları Birbirinden Ayıran Belirtilere Dikkat Edilmeli

Çocuklarda solunum yolu enfeksiyonlarının belirti ve semptomları birbirine benzerlik göstermektedir. Tanı konulurken enfeksiyonların aşağıda yer alan belirtilerine dikkat edilip göz önünde bulundurulmalıdır:

1.       Rinit (Nezle) 

Virüsler tarafından oluşturulan soğuk algınlığında belirtiler burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hafif dereceli ateş, öksürük ve boğazda kaşıntıdır. Ayrıca gözlerde kızarıklık ve akıntı da görülebilir. Bebeklerde bu belirtilere huzursuzluk ve uykuda bozulma da eşlik edebilir. 

2.       Influenza (Grip)

Mevsimsel gripte etken influenza virüstür. Ateş genellikle yüksektir. Halsizlik, baş ağrısı, kas ağrısı ve boğaz ağrısı tipiktir. Ayrıca öksürük, burun akıntısı ve nefes darlığı görülebilir. Bazen karın ağrısı, kusma ve ishal gibi sindirim sistemi yakınmaları da söz konusudur.

3.       Farenjit (Boğaz enfeksiyonu)

Sıklıkla boğaz ağrısı, boğazda yanma, yutkunma güçlüğü ve öksürük görülür. Bu duruma ateş de eşlik edebilir.

4.       Tonsillit (Bademcik iltihabı)

Bademcik iltihabı belirtileri de sıklıkla farenjitte görüldüğü gibidir. Klinik tablo birçok olguda tonsillofarenjit şeklinde görülür. Beta mikrobuna (A-grubu beta-hemolitik streptokok) bağlı bademcik iltihabında boğaz ağrısı, yüksek ateş, halsizlik, baş ağrısı, kas ağrısı ve boyunda ağrılı lenf bezi büyümesi tipiktir. Bazı olgularda kızıl döküntüsü görülür. Aksine, viral enfeksiyon belirtileri (öksürük, düşük dereceli ateş, burun akıntısı, ses kısıklığı, öksürük ve gözlerde akıntı gibi) beklenmez.

5.       Akut otitis media (Orta kulak iltihabı)

Öksürük, burun akıntısı ve burun tıkanıklığı gibi yakınmalar ile seyreden bir üst solunum yolu enfeksiyonunun seyri sırasında ortaya çıkan bir komplikasyon olan orta kulak iltihabında yakınmalar kulak ağrısı, kulakta akıntı ve ateş şeklinde görülür. Bebeklerde huzursuzluk, ağlama ve uyku sorunları sık yaşanır.

6.       Efüzyonlu otitis media (Orta kulakta sıvı birikmesi)

Bu durumda ise hafif dereceli bir işitme kaybı haricinde bulgu yoktur. Bu durum hafif olduğu için ebeveynler tarafından fark edilmeyebilir ya da yüksek sesle televizyon izleme veya okul başarısında düşme görülebilir.

7.       Akut sinüzit

Belirtiler genellikle uzamış öksürük, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, ateş ve sıklıkla gözler etrafında olan baş ağrısıdır.

8.       Larenjit (Krup)

Üst solunum yolu enfeksiyonunun seyri sırasında ani başlangıçlı ses kısıklığı ve “köpek havlar” tarzda kaba öksürük yakınması tipiktir. Bu öksürük çoğu kez gece geç saatte görülür. 

9.       Pnömoni (Zatürre)

Ateş, öksürük, halsizlik ve iştahsızlık tipik belirtileridir. Solunum sıkıntısı bulguları (sık nefes alıp verme, göğüs kafesinde çekilme, nefes darlığı, inleme ve morarma) görülebilir. Ayrıca karın ağrısı, baş ağrısı, göğüs ağrısı ve dudakta uçuk çıkması da belirtiler arasındadır.

10.   Bronşiolit

Esas olarak 2 yaş altı çocuklarda görülen bronşiolitte belirtiler öksürük, burun akıntısı, ateş, beslenme güçlüğü ve hışıltıdır. İlerlemiş olgularda solunum sıkıntısı bulguları görülebilir.

Tanı, Muayene ve Testler İle Konulur

Üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarında tanı çoğu kez klinik olarak konulur. Bademcik iltihabında beta mikrobunun tanısı boğaz kültürü veya hızlı antijen testi ile kesinleştirilir. Salgın döneminde, doktorunuz klinik olarak şüphelendiğinde influenza tanısı için hızlı antijen testinin yapılmasını isteyebilir. Ayrıca, solunum yolu enfeksiyonlarının etkenlerinden biri olan Covid-19 için de gerekli koşullarda PCR testinin yapılması gerekebilir. Bununla birlikte, hastane yatışı gerektiren, tanının kesin olarak konulamadığı veya tedaviye yanıtın yeterli olmadığı durumlarda akciğer röntgeni ve kan testleri istenebilir.

Doktor Reçetesi Olmadan İlaç Kullanılmamalıdır

Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarının tedavisi destekleyicidir. İstirahat ve bol sıvı tüketilmesi önerilir. Burun tıkanıklığı mevcutsa serum fizyolojik içeren damlalar rahatlatma sağlar. Soğuk algınlığı ilaçlarının özellikle 6 yaş altında doktor tarafından reçete edilmedikçe kullanılmaları önerilmez. Bunun nedeni etkinliklerinin kısıtlı olması ve çeşitli yan etkilerinin bulunmasıdır. Mevsimsel gripte, yakınmaların ilk 2 gününde ise ayrıca anti-viral tedavi başlanabilir. Bazı özel durumlarda da hekim tarafından antibiyotik tedavisi reçete edilebilir.