LENFADENİT – BELİRTİLERİ, NEDENLERİ, TEDAVİSİ

Lenfadenit, lenf düğümlerinde büyümeye neden olan bir enfeksiyon türüdür. Lenf düğümleri iltihabı olarak da isimlendirilen lenfadenit ağrılı şekilde ortaya çıkar. Titreme ve ateş gibi semptomlar da bu duruma eşlik eder. Lenfadenit, genellikle lenf düğümü bakteri, virüs veya mantar tarafından enfekte olduğunda ortaya çıkar. Tedavisi ise antibiyotik kullanımını içerir.

Lenfadenit Nedir?

Lenfadenit, lenf düğümlerinin ve lenf damarlarının bakteri, virüs ya da mantar gibi nedenlere bağlı olarak iltihaplanması durumudur. Lenfadenitin bir sonucu olarak enfekte olan lenf düğümünde şişme görülür. Şişmenin yanında ısı yoğunluğu hissedilerek o bölge hassas olarak değerlendirilir. Lenf düğümleri, lenf sisteminin içerisinde yer alan küçük, böbrek şekline benzer yapıya sahip bezlerdir. İltihaplanmaları durumunda şişerek, lenfadenit olarak bilinen duruma neden olurlar. Vücutta 600 lenf düğümü yer alır. Bunlar koltuk altları ve kasıklar da dahil olmak üzere kümeler şeklinde dağılım gösterir.

Lenfadenit Türleri Nelerdir?

Lenfadenit 2 türde incelenebilir:

1.       Lokalize lenfadenit: En sık görülen lenfadenit türü olarak değerlendirilir. Lokalize lenfadenit, enfeksiyonun başladığı bölgeye yakın olarak bilinen bir veya birkaç nodülü içeren yapıya sahiptir.

2.       Yaygın lenfadenit: Kan dolaşımı nedeniyle vücuda yayılma gösteren bir enfeksiyona bağlı olarak gelişebileceği gibi altta yatan farklı bir sistemik hastalıktan da kaynaklanabilir.

Lenfadenitlerin dağılımına, yaygınlığına ve süresine göre belirtildikleri isim de farklılık gösterir. Örneğin, karındaki lenf düğümlerinin iltihaplanması “mezenterik lenfadenit” olarak tanımlanır.

Lenfadenit Belirtileri Nelerdir?

Lenfadenit belirtileri; altta yatan nedene, etkilendiği alana ve düğümlere göre farklılık gösterir. Genel olarak lenf düğümlerinin hassaslaşması, ısı değişimi, büyümesi gibi durumlar lenfadenit belirtileridir.

Lenfadenit belirtileri şöyle sıralanabilir:

1. Lenfadenopati (lenf düğümlerinin büyümesi ve şişmesi)

2. Dokunulduğunda ağrılı ve hassas düğümler

3. Etkilenen düğümlerin derisinde kızarıklık veya çizgilenme

4. Abse yapmış irinle dolu düğümler

5. Sertleşmiş düğümler

6. Düğümlerden cilde sıvı akması

Lenfadenit Neden Olur?

Lenfadenit, lenf düğümlerinin bakteriyel, viral ve fungal enfeksiyonlar nedeniyle iltihaplanması sonucunda görülür. Çoğunlukla da bakterilerin tetiklemesi sonucunda iltihaplanma meydana gelerek şişme oluşur. Oluşan bu enfeksiyon diğer lenf düğümlerine yayılma gösterebilir. Streptokok ve stafilokok bakterileri lenfadenitin en yaygın nedenleri arasında yer alır. Fakat HIV, tüberküloz (verem) ve Bartonella (kedi tırmığı ateşi) gibi nadir hastalıklardan da kaynaklı olarak ortaya çıkabilir.

Lenfadenit genellikle altta yatan bir enfeksiyonun belirtisi olarak ortaya çıksa da nadiren daha ciddi durumların belirtisi de olabilir.

Lenfadenit nedenleri şöyle sıralanabilir:

1. Streptokoklar, stafilokoklar gibi bakteriler

2. Soğuk algınlığı, grip, HIV, CMV, EBV (mononükleoz-öpücük hastalığı) gibi viral enfeksiyonlar

3. Fungal enfeksiyonlar

4. Lupus (SLE) veya romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklar

5. Lenfoma (lenf bezi kanseri)

6. Abse, çıban gibi deri enfeksiyonları

7. Bazı ilaçlar (örneğin, bazı anti-epileptikler veya bazı antibiyotikler)

8. Allerjik reaksiyonlar

Lenfadenit Nasıl Teşhis Edilir?

Lenfadenit; kişinin genel belirtileri, fiziksel muayene ve testlerle teşhis edilir. Doktor, etkilenen lenf düğümlerini kontrol ederek boyutuna, geliştiği bölgeye ve özelliklerine bakar. Yakın zaman içerisinde yapılmış olan seyahatleri ve kedi gibi hayvanlarla teması sorgular.

Lenfadenitin doğru teşhis ve tanısı için aşağıdaki testlerden yararlanılır:

• Beyaz kan hücre sayımı (WBC), C-reaktif protein (CRP) ve eritrosit sedimentasyon hızı (SEDIM) kontrolünde uygulanan kan testleri sayesinde enfeksiyon oranı ortaya çıkarılır.

• Stafilokok ve streptokok gibi bakteriyel nedenleri tanımlamak için kan testleri istenebilir.

• Gerek görülürse lenf nodu biyopsisi sayesinde dokuların incelemesi yapılabilir.

• Hangi tür bakterinin geliştiğini belirlemek için lenf sıvısı testi uygulanabilir.

• Tümörleri veya enfeksiyon kaynaklarını aramak için X-ışınları veya BT taraması gibi görüntüleme testlerinden yararlanılabilir.

Lenfadenit Tedavisi Nasıl Olur?

Lenfadenit tedavisi için kullanılan yöntemler, kişinin yaş, genel sağlık durumu ve tıbbi özgeçmişi de göz önünde bulundurularak, enfeksiyonun derecesine göre değişir. Enfeksiyonu tedavi etmek için reçeteli ilaçlardan yararlanılır. Bu ilaçlar sayesinde kişinin ağrıları giderilir ve enfeksiyonun azalması hedeflenir.

Lenfadenit tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

1. Lenf nodu iltihabının semptomlarını hafifletmeye yardım olmak için kişinin dinlenmesi istenebilir.

2. Etkilenen lenf düğümünün olduğu bölgenin yüksekte tutulması istenebilir.

3. Lenf düğümlerinde oluşan iltihaplanma ve şişliği azaltmak için soğuk kompress uygulanabilir.

4. Bunun yanında ağrının hafiflemesi için sıcak kompress de sağlanabilir.

5. Hem iltihabı, hem de ağrıyı gidermek için steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) kullanılabilir.

6. WBC, CRP, SEDIM yüksekliklerinde veya lenf nodunda irin ya da abse oluştuğunda antibiyotik tedavisi gerekir.

7. Lenfadenit nadiren cerrahiyle tedavi edilir; kanser görüldüğü durumda yapılabilir.

Lenfadenit Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

1.       “Lenfadenit kansere döner mi?”

Lenfadenit, kansere dönüşmese de bazı faktörlere bağlı olarak lenfoma gibi kanserlerin erken belirtisi olarak da kendini gösterebilir. Lenf bezlerinin şişmesi enfeksiyon olarak görülse de uzun süreler iyileşmediği durumda incelenmesi gerekebilir. Bu sebeple lenfadenitin sürekli görülmesi durumunda doktora başvurmak önemlidir.

2.       “Lenfadenit ağrı yapar mı?”

Lenfadenit, oluşan enfeksiyon ve şişme nedeniyle ağrılara neden olabilir. İltihaplanan lenf bezlerinin şişmesi halinde çevredeki dokularda baskı hissedilebilir. Bunun yanında enfeksiyonun şiddeti de ağrının hissedilmesi açısından önemlidir.

3.       “Lenfadenit tehlikeli midir?”

Lenfadenit, ilerleyip tedavi edilmediği durumda derin boyun enfeksiyonu, vb. ciddi komplikasyonlara sebep olabilir. Enfeksiyonun zaman içerisinde vücuda yayılması da tehlike oluşturabilir. Bunun yanında bazı enfeksiyonlar kronikleşebilir ve bu durum, bağışıklık sisteminin zayıflamasına zemin hazırlar.