BEBEK DOSTU HASTANE FARKINDALIK EĞİTİMİ
- Dr. Yunus Emre Bıkmaz
- 1 gün önce
- 6 dakikada okunur
Öğrenim Hedefleri:
Bebek Dostu Hastane (BDH) kavramının bilinmesi
Anne sütünün yerine kullanılan ürünlerin pazarlanmasına yönelik uluslararası yasanın ve bu yasanın uygulanmasına yönelik kriterlerin bilinmesi
Anne sütünün faydaları, emzirme politikamız ve başarılı emzirme ile ilgili önerilerin bilinmesi
Sağlık kuruluşunda çalışanlar olarak sorumlulukların farkında olunması
Emziren bir anne veya anne sütü alan bir bebeğin hasta olarak kuruma gelmesi durumunda bebek dostu hastane programı uygulamalarının yerine getirilmesi
Yaşamın İlk Yılları…
İnsan beyninin gelişimi fertilizasyon ile başlamakta ve adölesan çağı boyunca devam etmektedir.
Bu gelişim, en hızlı yaşamın ilk birkaç yılında olmaktadır.
Anne karnında başlayan ve doğumdan itibaren iki yaşın sonuna kadar devam eden süreç “kritik pencere” dönemidir.
Büyüme ve gelişmenin ideal şartlarda olabilmesi için bu dönemdeki beslenme çok önemlidir.
Beslenme Neden Bu Kadar Önemli?
1. Yılda yaklaşık 1,5 milyon çocuk akut beslenme yetersizliği nedeni ile ölmektedir.
Dünya genelinde 5 yaş altı ölümlerin %20’si uygun beslenme müdahaleleri ile önlenebilir.
Anne Sütü ile Beslenme Neden Önemli?
1. Doğduktan 2-23 saat sonra emzirilmeye başlanan yenidoğanların, doğumu takip eden 28 gün içinde ölme riski, doğumdan sonraki bir saat içerisinde emzirilen bebeklere kıyasla %33 daha fazladır; bu oranın doğduktan 1 gün veya daha uzun bir süre sonra emzirilmeye başlayan yenidoğanlarda iki katından fazla olduğu görülmektedir.
2. Emzirmeye erken başlamanın sağladığı koruyucu faydalar, bebek altı aylık olana kadar devam etmektedir.
Anne Sütü ile Beslenmenin Yararları:
A) Bebek için:
Her zaman hazırdır, ısı derecesi uygundur.
Besin öğesi bileşimi idealdir.
Koruyucu etmenler içerir.
Sindirime yardımcı aktif enzimler içerir.
Hormonlar ve büyüme faktörleri içerir.
Antioksidanlar içerir.
İmmunglobülinler içerir.
İleriki yaşlarda ve erişkin çağda aşırı kilolu/obez olma ve Tip2 diyabet riski daha düşüktür.
Emzirme bebeği rahatlatır, gevşetir, ağrıyı azaltır, daha çabuk uykuya dalmasını sağlar.
İlk altı ayda emzirmenin analjezik (ağrıyı hafifletici) etkisi aşılama sırasında etkili bulunmuştur.
Emzirmenin analjezik etkisi, lokal analjezik kullanımına benzer bulunmuştur.
İlk 6 ayda anne sütü alma, özellikle ilk 2 yıllık süreçte orta kulak iltihaplarında %43 azalma sağlar.
Çene ve dişlerde kapanma bozuklukları daha az görülür .
B) Anne için:
1. Anne ve çocuk bağlanması (Bonding) üzerine olumlu etki sağlar.
2. Annelerde doğum sonrası depresyon daha az görülür.
3. Ayrıca emzirme hormonları, anneyi gevşetir ve annenin daha çabuk uykuya dalmasını sağlar.
4. Emziren anneler eski kilolarına daha çabuk dönerler.
5. Toplam emzirme süresi arttıkça meme kanserine yakalanma riski azalır.
6. Uzun süre emzirme ile over kanseri, rahim kanseri riski azalmaktadır.
Daha Çok Süt Üretmek İçin..
Doğru teknikle + Sık emzirme = Daha çok süt
Yapay Beslenmenin Tehlikeleri:
1. Anne bebek arasındaki yakın ilişkiyi engeller.
2. İshal ve solunum yolu hastalıklarına yakalanma olasılığı artar.
3. İshal kronikleşir.
4. Malnutrisyon, vitamin A eksikliği görülebilir.
5. Enfeksiyon ve malnutrisyondan ölme riski artar.
Bebek Dostu Hastane Girişimi:
1. Bebek Dostu Hastaneler Girişimi, 1987 yılında “Büyümenin İzlenmesi Programı” ile başladı.
2. 1991 yılında, WHO /UNİCEF ‘’Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları Programı’’ ile eğitimli sağlık personeli yardımıyla annelerin bebeklerini erken emzirmeye başlamasını sağlamak ve emzirmeyi sürdürmeleri için anneleri desteklemek amaçlandı.
3. Sağlık Bakanlığımız tarafından 1991 yılından bu yana UNİCEF iş birliğinde ‘‘Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları Programı” yürütülmektedir.
Ülkemizde Bebek Dostu Hastane Girişimi:
Program ülkemizde 1991 yılından bu yana Sağlık Bakanlığı önderliğinde ‘Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları Programı’ olarak sürdürülüyor.
Ankara ilimiz 2005 yılında, tüm sağlık çalışanlarının katkısıyla ‘‘Bebek Dostu İl’’ ünvanı almıştır.
İlimiz 2010 Yılında ise ‘‘Altın Bebek Dostu İl’’ ünvanı almıştır.
Kudret International Hospital 02.03.2023 tarihinden bu yana ‘‘Bebek Dostu Hastane’’dir:
Hastanemizin emzirme odası asma katta yer almaktadır.
Bebek bakım odası yine asma kattadır.
Hastanemizde emzirme ile ilgili problem yaşayan annelerin destek alabileceği anne sütü ve emzirme danışmanı toplam 7 kişi mevcuttur.
Anne Sütünün Teşviki ve Bebek Dostu Sağlık Kuruluşları Programı Hedefi:
1. Her kadına şartları ne olursa olsun, emzirme için gerekli profesyonel ve toplumsal desteğin sağlanması
2. Annelerin emzirme ile ilgili tecrübe kazanabilmesini sağlayacak tüm bilgi, eğitim ve özgüvenin verilmesi
3. Pazarlamanın olumsuz etkilerine karşı anneyi ve bebeği korumak ve emzirmenin sürdürülmesi
Bebek Dostu Hastane Nasıl Olunur?
1. BDH adayı hastaneler öncelikle İl Sağlık Müdürlüğü'ne başvurusunu yapar.
2. Hastaneler, “Başarılı Emzirmenin 10 Adımı” kapsamında yerine getirmeleri gereken uygulamalarını düzenlerler (Eğitim ve fiziki şartların sağlanması - Emzirme odası, bakım odası, vs.)
3. Düzenlemelerini yapan hastaneler; Ulusal Değerlendirme Ekipleri tarafından değerlendirilir ve başarılı bulunan hastaneler, “Bebek Dostu Hastane” ünvanı ile ödüllendirilir. Dünyada Bebek Dostu Hastane sayısı giderek artmaktadır.
Bebek Dostu Hastane İnisiyatifi (BDHİ) Kapsamı:
1. Anne ve yenidoğan sağlığı hizmetleri sunan kuruluşlara gelmeden önce ve bu kurumlarda kaldıkları süre boyunca anne ve yenidoğan bebeklere yönelik bakım hizmetlerinin gereken şekilde ve zamanda sunulması sağlanır.
2. BDHİ aynı zamanda, emzirme yoluyla anne sütü almayan yenidoğanların en uygun şekilde ve müddette beslenmesi ve bakımının sağlanmasını temin eder.
3. Yenidoğanların sağlık ve gelişim gereksinimleri ışığında en uygun beslenme yönteminin belirlenmesi sağlanır.
Bebek Dostu Hastane İnisiyatifinin (BDHİ) Amacı:
1. Bebeklerin doğumdan hemen sonra emzirmeye başlatılması, ilk 6 ay sadece anne sütü verilmesi ve 6. aydan sonra uygun besinlerle beraber emzirmenin “2 yaş ve sonrasına kadar sürdürülmesi” ve bu şekilde tüm bebeklerin yaşama sağlıklı başlaması
2. Emzirmenin korunması ve desteklenmesi ile programın temelini oluşturan başarılı emzirmede 10 adım stratejisinin tüm sağlık kurum ve kuruluşlarında uygulanması ve sürekliliğinin sağlanması
3. Sağlık kuruluşlarına ücretsiz ve düşük ücretli anne sütü muadili ürünlerin dağıtımının engellenmesi, Uluslararası Mama Kodu'na uygun hareket etmelerinin sağlanması
4. Beslenme bozukluklarının önlemesi ile bebek ve çocuklarda morbidite ve mortaliteyi azaltmak
BAŞARILI EMZİRMEDE 10 ADIM
1.MADDE:
A) “Anne Sütü Muadillerinin Pazarlanmasıyla ilgili Uluslararası Yasa” ve Dünya Sağlık Asamblesi’nin ilgili kararları eksiksiz şekilde uygulanır.”
1. “Anne Sütünün Yerine Geçen Ürünlerin Pazarlanması ile ilgili Uluslararası Yasa”nın genel amacı; tüm bebeklerin güvenli ve yeterli beslenmesidir.
2. Bebek dostu ünvanı almış bir kurum uluslararası mama koduna uymalıdır. Kod kapsamındaki ürünler şunlardır:
3. Bebek dostu bir sağlık kuruluşu:
a. Başarılı emzirmede 10 adım prensiplerini uygular.
b. Anne sütü muadilleri üreten ve dağıtan şirketlerden ücretsiz malzemeleri veya numuneleri ve hiçbir promosyon malzemesini kabul etmez. Anne sütü muadillerinin pazarlanmasında kullanılan yöntemler şunlardır:
c. Anne sütü almayan bebekler için en uygun beslenme ve bakımı sağlar.
B) “Personel ve ebeveynlerle düzenli aralıklarla paylaşılan, yazılı bir “bebek beslenme politikası” oluşturulur.”
Kuruluşta, anne sütü ve emzirme uygulamasının korunması, teşvik edilmesi ve desteklenmesi amacıyla bir emzirme politikası oluşturulur:
ü Kudret International Hospital’da hastanemizin bir emzirme politikası var.
ü Emzirme politikası hastanemizin pek çok katında ve poliklinik odasında asılı.
C) “Sürekli izleme ve veri yönetim sistemleri kurulur.”
ü Kudret International Hospital’da hastanemizin “Bebek Dostu Hastane Komitesi” var.
2.MADDE:
“Personelin emzirme konusunda annelere destek olmak için gereken bilgi, yetkinlik ve becerilerle donatılması sağlanır.”
3.MADDE:
“Hamile kadınlar ve aileleri emzirmenin önemi ve yönetimi konusunda bilgilendirilir.”
4.MADDE:
“Annelerin bebekleri ile doğar doğmaz en kısa sürede ten-tene temas kurması sağlanarak, en kısa sürede emzirmeye başlaması ve temasın kesintisiz şekilde sürmesi için annelere destek olunur.”
5.MADDE:
“Emzirmenin başlatılması ve sürdürülmesi ile sık karşılaşılan güçlüklerin yönetilmesi konusunda annelere destek sunulur.”
6.MADDE:
“Tıbbi bir zorunluluk olmadığı sürece, yenidoğana anne sütünden başka herhangi bir yiyecek veya sıvı verilmez.”
7.MADDE:
“Annelerin bebekleri ile bir arada tutulması ve günün 24 saati aynı odada kalmaları sağlanır.”
Emzirmeyi destekleyen uygulamalar arasında anneyle bebeğin aynı odada kalması önemlidir. Aynı odada kalmanın anne için önemi şu şekildedir:
1. Bebek anne yanında olduğunda sık sık, her istediğinde emebilme şansı olduğu için beslenmeye yanıtı daha kolay anlaşılır ve annenin süt üretimi daha iyi olur.
2. Annenin bebeğine yetebileceği konusunda inancı güçlenir, özgüveni artar.
3. Anne bebeğinin iyi olduğunu görür.
4. Anne bebek bağı daha kolay oluşur.
5. Emzirme daha kolay başlar ve daha uzun sürer.
8.MADDE:
“Annelerin bebekleri acıktığı zaman verdiği işaretleri tanıması ve bunlara yanıt vermesi konusunda annelere destek olunur. Emzirme süreleri konusunda limit olmayacağı hakkında bilgi verilir.”
9.MADDE:
“Biberon ve emzik kullanımı ve riskleri konusunda annelere danışmanlık hizmeti verilir.”
10.MADDE:
“Ebeveynlerin ve bebeklerinin emzirme konusunda sürekli destek ve bakım hizmetlerine erişim sağlayacakları merkezlerle ilgili bilgilendirilmeleri taburculuk işlemleri öncesinde sağlanır.”
Bebek Dostu Hastane Çalışanlarının Yapması Gerekenler:
1. Emzirmeyi, teşvik edin, destekleyin ve koruyun.
2. Anne sütü muadillerinin uygun şekilde ve gerektiğinde kullanılmasını sağlayın.
3. Bebek beslenmesi konusunda yeterli bilgi sağlayın Anne sütü muadillerinin reklamı ya da diğer tanıtım yöntemlerini yasaklayın.
4. Mama Kodu ihlallerini (ve /veya yerel kanunlarla ilgili ihlalleri) ilgili yetkililere raporlayın.
Ulusal Değerlendirme Süreci:
1. Dış değerlendirme için hazır olan hastaneler “Ulusal Bebek Dostu Hastane Değerlendirme Ekibi” tarafından ziyaret edilir.
2. Hamile kadınlar ve yeni doğum yapmış anneler ile yapılan görüşmeler değerlendirmenin anahtarıdır.
Oturum Özeti:
1. Kuruluşlar, BDH uygulamalarını yerleştirmek için çalışırken amaç sadece bir plaket veya ödül kazanmak değildir.
2. Hepsinden önemlisi, anne ve bebek sağlığını korumaya yönelik uygulamalar yapmaktır.
Tıbbi gereklilik olmadığı sürece tüm bebeklerin anne sütü aldığı sağlıklı bir dünyada yaşam dileklerimizle…
TEŞEKKÜRLER...
